Günümüzde Tüp Bebek Süreci
Tüp bebek süreci 3 temel aşamadan meydana gelir. Tüp bebek tedavisi yumurtalıkların çok sayıda yumurta hücresi üretmeleri amacıyla uyarılması ile başlar. İkinci adım ise bu yumurtaların toplanması ve embriyo oluşturmak üzere döllenmesidir. Döllenmeden sonra embryolar annelerinin rahmine transfer edilecekleri ana kadar 3-5 gün süreyle laboratuvardaki inkübatörlerde saklanırlar. Transferden 12 gün sonra gebelik testi yapılır. Temel olarak tüp bebek tedavisi bu şekilde gerçekleştirilir.
Tüp Bebek Sürecinde İlk Aşama : Yumurtalıkların uyarılması
Tüp bebek tedavisi kararı alındıktan sonra ultrasonla yumurtalıklar hem yumurtalık kapasitesi (over rezervi) hem de kistlerin varlığı açısından değerlendirilir. Bu değerlendirme sırasında rahimde miyom veya başka bir patoloji olup olmadığına bakılır. Bu aşamadan sonra hastaya hangi tüp bebek protokolünün uygun olup olmadığı kararlaştırılır. Anne adayına yumurtaları uyaran (FSH ) hormon tedavisi verilmeden önce vücudun isteğimiz dışında yumurtlamaması için GnRH agonisti dediğimiz ilaçlar da başlanabilir. FSH verilmeye başlandıktan sonra hasta gün aşırı veya günlük kontrollere çağırılarak ultrason ve kandan östrojen hormonu tayini yapılır. Bu kontroller yumurta foliküllerinin uygun şekilde gelişip gelişmediğini ve yumurtalıkların aşırı uyarılma sendromunu (ovaryan hiperstimülasyon sendromu) önlemek içindir.
Tüp bebek tedavisinin süresi değişken olmakla birlikte ortalama 10 – 12 gündür. Yumurtaların uygun boyutlara erişmesinden sonra çatlatma iğnesi (hcg) uygulanır. Çatlatma iğnesinden 34-36 saat sonra yumurta toplama işlemi yapılır.
Tüp Bebek Sürecinde İkinci Aşama : OPU (yumurta toplama)
Tüp bebek sürecinin ikinci ayağı olan yumurta toplama işlemi vajinal ultrason eşliğinde ince bir iğne yardımıyla vajenden girilerek yapılır. Aşırı ağrılı bir işlem olmamasına rağmen hasta ve doktorun alacağı kararla uyutularak yapılabileceği gibi hafif bir anestezi altında uyutulmadan da yapılabilir. Bu işlemde ultrason klavuzluğunda vajen yoluyla yumurtalıklardaki içi sıvı dolu foliküller özel bir medium sıvısı ile yıkanarak geri çekilir. Bu sırada yumurtalar bu sıvıyla birlikte dışarıya alınmış olur. Tek tek bütün folüküller dikkatlice boşaltılır. Toplanan yumurtalar derhal embriyoloğa verilerek sayılırlar.
Tüp bebek sürecini bu ayağında anne adayı işlemden kısa süre sonra evine gönderilebilir. Bu aşamadan sonra iş laboratuvara geçer. Embriyolog seçilmiş en kaliteli ve hareketli spermler ile yumurtayı uygun yöntemle dölleyerek uygun zamanda tekrar kadın doğum uzmanına transfer için verecektir. Tek hücre olarak anneden toplanan yumurta hücreleri spermlerle döllendikten sonra (embriyo ) bölünmeye başlarlar. Tercihen 4-8 hücre aşamasına(blastokist) geldikleri zaman tekrar anne adayına transfer edileceklerdir. Tüp bebek tedavisinde bu süreç genellikle 2-3 gündür. Bu sırada embriyolar arasından şekli en düzgün olanlar seçilir ve kalitelerine bu şekilde karar verilir.
Tüp Bebek Sürecinde Üçüncü Aşama : Transfer
Tüp bebek sürecinin son ayağı embryo transferidir. Embryolar hazır oldukları zaman (yumurtalar toplandıktan 2-6 gün sonra) hasta tüp bebek merkezine çağırılır. Tekrar jinekolojik masaya alınarak rahim ağzındaki sıvılar temizlenir. Doktor hangi kateter (kanül) ile embryoları transfer edeceğine karar verir. Embryolog tarafından yine özel bir sıvı içerisinde önceden karar verilen sayıda embryo bu plastik kateter yardımıyla vajenden rahim ağzını geçerek rahim içerisine (endometrium) verilir. Transfer edilecek embriyo sayısı kanunlarla sınırlandırılmıştır. Embriyo kalitesi düşük olduğu zaman fazla sayıda embriyo transfer edilmesi gebelik başarısını artırmaktadır. Tüp bebek tedavisi sürecinde transfer sonrası 12. günde gebelik testi yapılır.
