Azospermi, Belirtileri ve Tedavisi
Azospermi, menide hiç sperm bulunamamasına verilen tıbbi bir isimdir. Erkek kısırlığının en şiddetli vakalarındandır. Azospermi iki şekilde gelişebilir;
Birincisi, sperm üretiminin olmasına rağmen üreme merkezinden dışarı atılamaması( obstrüktif), ikincisi ise, sperm üretiminde problem olmasıdır(non-obstrüktif).
Obstrüktif azospermi: bütün azospermi hastalarında % 40’ lık bir bölümü oluşturur. Vücutta testislerde üretimi gerçekleşen spermler tıkanıklık nedeni ile dışarı atılamaz.
Non-obstrüktif azosperm: bütün azospermi hastalarının % 60’ lık bir bölümünü oluşturur. Vücutta testislerde sperm üretimi gerçekleşmiyordur. Sperm üretimine engel durum genellikle hormonlardır.
Azospermi hangi sıklıkta görülür?
Azospermi erkek nüfusuna bakıldığında % 2’ lik bir bölümde görülür. Ancak kısırlık sorunu olan erkeklerin % 20’ sinde azospermi görülür. azospermi vakalarında menide ya hiç sperm yoktur ya da çok az miktarda vardır. Ancak uygulanan mikro cerrahiler ile çiftlerde tüp bebek tedavisi ile gebelik sağlanabilmektedir.
Azospermi belirtileri nelerdir?
Azospermi belirti veren bir kısırlık nedeni değildir. Meni normal olarak izlenir. Ancak sperm analizi ile tanı konulabilir.
Erkeklerde sperm üretimi problemleri
Testislerin kendi yapısındaki fonksiyona bağlı sperm üretimi gerçekleşemez. Sperm üretiminin gerçekleşmesi için testislerde uygun dokuların var olması ve sperm üretimini gerçekleştirmek için uygun hormonların salgılanması şarttır. Sperm üretiminde problem oluşmasının nedenleri;
- Hormon düzeyinde dengesizlikler ya da Cushing Sendromu tarzı hastalıklardan dolayı da azospermi vakaları ortaya çıkabilir.
- Kemoterapi ve ışın tedavisi sonucu
- Kromozon hastalıklar
- Madde bağımlılığı ve alkol
- Vasküler sarsıntı: testis ya da testis damarlarına dışarıdan alınan darbeler azospermiye nedeni olabilir. Aynı zamanda testiste bulunan damarlarda varisleşmesi yani varikosel hastalığı da azospermiye yol açabilir. varikosel testislerde ısının artmasına yol açarak hücrelerin oksijen dengesini bozar ve böbrek üstü bezlerinde zararlı maddelerin birikimine neden olur. Bu durum da sperm bozukluklarının meydana gelmesini kolaylaştırır.
Tıkanıklık nedeni ile oluşan azosperm
Testislerde üretimi gerçekleşen spermler üretra adı verilen idrar kanallarına ulaşamaz. İdrar kanallarında oluşan herhangi bir tıkanıklık spermin dışarı çıkışına engel olur. Bu durumun nedenleri;
Enfeksiyonlar: özellikle cinsel birliktelik ile geçiş yapan bazı enfeksiyon hastalıkları (bel soğukluğu ve klamidya)kanalların tıkanmasına sebep olur.
Doğuştan kaynaklanan problemler: bazı erkeklerde doğuştan bu kanallar bulunmaz. Bu gibi durumlarda genetik tanı için bazı testlerinde yapılması uygun görülür.
Vazektomi: spermlerin taşınmış olduğu kanalların bağlanmasına verilen addır.
Azosperm tedavisi
Hormon eksikliğine bağlı olarak gelişen azospermi hastalarında hormon takviyesi ile tedavi yapılabilir. Ancak tıkanıklık dolayısı ile oluşum gösteren azospermi hastalarında cerrahi operasyon gereklidir. Teknolojinin ilerlemesi ile azospermi hastalarında sperm elde etmek için bazı teknikler geliştirilmiştir. Gelişen bu teknikler ile çocuk sahibi olamayan çiftlerde tüp bebek tedavileri ile büyük oranda başarı sağlanmaktadır. Azospermi vakalarında en fazla kullanılan yöntem mikro TESE yöntemidir.