Menopoz Nedir?

Menopoz dönemi genellikle 45 – 50 yaş arasında kabul edilen bir olgudur. Bu yaşlarda oluşan menopoz dönemi doğurganlık özelliğinin bitişi olarak kabul edilmektedir. Menopoza giren bir kadın artık çocuk doğurma özelliğini kaybetmiş demektir. Ancak 35 – 40 yaş altı kadınlarda kesilen adet kanamaları erken menopoz olarak adlandırılmaktadır. Bu durum ile karşı karşıya kalan kadınların bazıları kendiliğinden gebe kalabilirken bazıları ise yardımcı üreme tedavileri (tüp bebek) ile gebe kalmaktadır.

Yardımcı üreme tedavilerinde en başarılı olan yöntem ise tüp bebek yöntemidir. Erken menopoz ile karşı karşıya kalan kadınlarda yumurtlama tedavileri ya da üreme tedavileri kadınların gebe kalma şansını pek artıramamaktadır.

Kadının adet döngüsü 1 yılı geçmiş ve bu süre içinde kanama olmamış ise menopoz tanısı konabilir. Erken menopoz hariç normal menopozun geri dönüşü gibi bir ihtimali söz konusu değildir. Artık doğurganlık özelliği kaybedilmiştir ve kadının gebe kalma gibi şansı yoktur. 

Menopozun Teşhisi

Eğer 1 yıl geçtikten sonra kanama oluşursa durum normal kabul edilmez. Bu durumda gerekli inceleme ve muayenelerin yapılması gerekir. Menopoz aslında yumurtalıklarda yer alan folliküllerin tamamen tükenmesi demektir. Yumurtalıklarda bulunan folliküller ergenlik çağı itibari ile üreme döneminde hem içeriğinde bulunduğu yumurtalarda olgunlaşmayı sağlar hem de östrojen üretimini gerçekleştirir. Follikülün çatlaması ile yumurta kanallara ilerleyerek follikülün merkezinde oluşan sarı cisim de progesteron hormonu üretir.

Menopoz döneminde folliküllerin tükenmesi ile yumurta oluşmaz ve kadın gebe kalamaz. Aynı zamanda östrojen ve progesteron üretimi sağlanamaz ve rahim içi tabakası kalınlaşarak dökülme gerçekleşmez. FSH ve LH hormonlarının kan testi ile ölçülmesi sonucu hormonlarda oluşan değişimler menopoz teşhisini doğrular.

Menopoz Tedavisi

Cerrahi işlemlerin sonucu yumurtalıkların alınması cerrahi menopoz olarak adlandırılır. Bu durumda yumurtalıklardan hiçbir şekilde yumurta çıkmaz ve östrojen ve progesteron üretimi olmaz. Ancak cerrahi ile yalnızca rahmin alınması menopoza neden olan bir durum değildir. Kanser tedavisi sonucu kemoterapi ve radyoterapi yine menopoza neden olan bir durumdur.

40 yaş altında bir kadında erken menopozun tanısını koymak önemlidir. Küçük ovarian yetmezliği erken menopozdan daha farklı gelişen bir durumdur. Bu sorun ile karşı karşıya kalan bir kadında adet kanaması kendiliğinden tekrar oluşabilir ve hiçbir yardımcı üreme tedavisine gerek kalmadan gebe kalabilir. Bu hasta gruplarında yumurtalıklarda bulunan folliküller tamamen tükenmiştir ya da her hangi bir bozukluğa uğramıştır. Bu hastalığın genetik olduğu da düşünülmektedir. Ailesinde bu tür bir sorun olan kadınların % 20’ sinde bu hastalık görülmektedir.

Ufak overiyen yetmezliğinde kadınlar adet görmeyebilir ya da adetleri çok düzensiz olabilir. Aynı normal menopoz dönemindeki gibi, ateş basması, cinsel isteksizlik, cinsel birliktelikte ağrı ya da kısırlık gibi belirtiler görülür. Hormon seviyeleri de tıpkı normal menopozdaki gibidir. Bu grup hastalarda da kısırlık sorunu tedavi ile çözümlenemez ise çare olarak tüp bebek uygulanmalıdır.