Doğum Kontrol Hapları Nasıl Kullanılır?
Doğum kontrol hapları nedir?
Doğum kontrol hapları hormon ihtiva eden ve bu hormonlar vasıtası ile kadınların yumurtalama fonksiyonlarını geçici olarak durdurarak, istenemeyen gebeliklere karşı koruma sağlayan doğum kontrol yöntemlerinden birisidir. Ancak doğum kontrol haplarının diğer doğum kontrol yöntemlerinde olduğu gibi %100 koruma garantisi yoktur. Fakat kişiye uygun ilaçların düzenli bir şekilde kullanılması ile oldukça güvenilir bir yöntem olarak tercih edilmektedir. Kontrol haplarının koruyuculuk etkisi hapların günlük kullanım miktarının unutulmaması veya fazla alınması gibi düzensiz kullanımlarda azalmaktadır. Bu nedenle hapların kullanım amacına hizmet etmesi yani gebelik riskinden koruması için düzenli kullanımına dikkat edilmesi gerekir.
Doğum kontrol haplarını kullanırken dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
- Doğum kontrol haplarının koruyuculuk etkisinden yararlanmak ve olası yan etkilerden korunmak için mutlaka kadın doğum uzmanı tarafından yapılan jinekolojik muayene ve tetkikler ile kişinin uygunluğunun tespit edilmesi gerekir. Yapılan muayenenin ardından kişinin hormonal değerleri göz önünde bulundurularak, uygun haplar ve kullanım şekli belirlenmektedir. Doğum kontrol haplarını mevcut hastalığa olumsuz etkisi ve olası yan etkilerin önlenmesi amacı ile doktor kontrolü dışında kullanılmaması tavsiye edilmektedir.
- Doğum kontrol hapları doktorun belirlediği dozajda, her gün düzenli olarak aynı saatlerde tok karnına alması gerekir.
- Doğum kontrol haplarının günlük alma saatinin unutulması halinde, gün içerisinde hatırladığınız bir zamanda alınabilir. Fakat bu durumu telafi niteliğinde arka arkaya birden fazla hapın alınmaması gerekir.
- Doğum kontrol haplarının içeriği genellikle 21 veya 28 tabletten oluşur. Kullanılmaya başlandığı tarihten kutu bitene kadar ara verilmeden kullanılması gerekir. İlk kutunun bitmesinden sonra adet kanamalarının gerçekleşmesi için 7 günlük ara verilir. Bu sürede gerçekleşen kanamalardan sonra tekrar aynı kullanım şekline devam ederek, ikinci kutuya başlanması gerekir. Ancak verilen 7 günlük arada adet kanaması gerçekleşmiyor ise, mutlaka ikinci kutuya başlamadan önce her ihtimale karşı gebelik testinin yapılması önerilmektedir. Hapların düzensiz kullanımına bağlı olarak gebelik riski artmaktadır. Bu nedenle gerekli müdahale için ikinci kutuya başlamadan önce gebelik testinin yapılmasında fayda vardır.
- Doğum kontrol haplarının bazı ilaçlarda birlikte alınması halinde, gebelik ihtimalini arttırmaktadır. Özellikle penisilin ve bazı antibiyotik ilaçlarla birlikte kullanılması halinde, doğum kontrol haplarını koruma özelliği zayıflamaktadır. Bu nedenle ilaç kullanılması gerekli olan durumlarda prezervatif gibi ek korunma yöntemlerine başvurmanız gerekir.
- Doğum kontrol hapları düşük ya da küretaj operasyonlarında sonra kullanılmasında, herhangi bir sakıncalı durum yoktur.
- Emziren annelerin doğum kontrol haplarını kullanması önerilmemektedir. Bazı nedenlerden dolayı emzirmeyen anneler ise doğumdan 6-7 hafta sonra doktor kontrolünde kombine haplar kullanılabilmektedir. Ayrıca bu süreç lohusalık dönemini kapsamaktadır. Bu dönemde doğum kontrol hapları dışında, herhangi bir ilacın kullanılması tavsiye edilmemektedir.
Doğum kontrol haplarının kullanımında sakıncalı olan durumlar nelerdir?
Doğum kontrol hapları gebelikten koruma özelliğini, içeriğindeki hormonların etkisi ile sağlamaktadır. Bu nedenle hormonal olarak kişide mevcut olan hastalıkların daha ciddi komplikasyonlara yol açmaması için kullanılması önerilmemektedir. Bu haplar için uygun olmayan hasta grupları aşağıdaki gibi olmaktadır:
- Hamilelik şüphesi
- Karaciğer hastaları
- Diyabet hastaları
- Meme kanseri riski taşıyan hastalar
- Epilepsi hastaları
- Hipertansiyon (yüksek tansiyon) hastaları
- Orak hücreli anemi hastaları
- Damar içi enfeksiyon
- Safra kesesi hastaları
- Psikolojik rahatsızlığı olan hastalar (depresyon)
- 35 yaş ve üzeri sigara kullanan hastalar
- Trigliserid yüksekliği olan hastalar
- Açıklanamayan adet düzensizliği vakalarında bu ve türevi hapları kullanılması önerilmemektedir.
